Yukarıdaki fotoğraf: www.milliyet.com.tr/gundem/aziz-sancar-kimdir-kac-yasinda-aziz-sancarin-egitimi-ve-calismalari-iste-kisaca-hayati-6704967
Aziz Sancar 8 Eylül 1946’da Mardin’in Savar ilçesinde doğmuştur.
Aziz Sancar’ın eğitim hayatı
1969 yılında birincilikle İstanbul üniversitesi tıp fakültesinden mezun olmuştur. Mezun olduktan sonra, memleketi olan Mardin/Savar da iki yıl doktorluk yapmıştır. TÜBİTAK ve NATO bursuyla önce Johns Hopkins üniversitesine ardından, Dallas Texas üniversitesi ’ne kaydolmuştur. Dallas üniversitesinde danışmanı olan Cavde Rupert ile fotoliyaz adlı bir geni klonlamış ve genetik mühendisliği ile bakterilerde yüksek oranlarda çoğaltmıştır. Ultraviyole ışıkları ile zarar gören DNA fotoliyaz adlı gen sayesinde onarılmaktadır. Bu buluş sayesinde 1977 yılında doktora ve yüksek lisans derecesi almıştır.
Ağabeyi Kenan ve yengesi Nezihe ile birlikte olan Aziz Sancar 3. Sınıftayken (1955)
Fotoğraf: mardinhaber.com.tr/haber/12480982/aziz-sancar-bir-gun-arayla-hem-abisini-hem-de-yengesini-kaybetti
Aziz Sancar’ın yaptığı çalışmalar
Fotoğraf: kulturveyasam.com/aziz-sancarin-oscarlara-yarasir-hayat-hikayesi
ABD’de bulunan Yale Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde 1977 ile 1982 yılları arasında görev yapmıştır. Görev yaptığı zamanda nükleotid kesim onarımı araştırmalarına başlamış ve DNA onarımı alanında doçentlik tezini tamamlamıştır. Araştırmalarına ABD’de bulunan North Carolina ve Chapel Hill’de North Carolina üniversitesi biyofizik ve biyokimya bölümünde sürdürmüştür. 2005 yılında bilim dünyasının en prestijli üyeleri arasında yer alan ABD Ulusal Bilimler Akademisine seçilen ilk Türk Amerikalı bilim insanı olmuştur. Bu ödülü aldıktan sonra ABD’de okuyan Türk öğrencilerine yardım etmek ve aynı zamanda Türk-Amerikan ilişkilerini geliştirmek amacıyla eşi Gwen Sancar ile “Aziz & Gwen Sancar” adlı vakfını kurarak ABD’nin Kuzey Carolina ilçesinde “Carolina Türk Evi” isimli bir misafirhane açtı. Aziz Sancar’ın Türk öğrenciler için Amerika’da yurduda bulunmaktadır. Amerikalı Paul Modrich ve İsveçli Tomas Lindahl ile 30 yılı aşkın süre birbirlerinden bağımsız bir şekilde DNA onarımı, hücre dizilimi, kanser tedavisi ve biyolojik saat gibi konularda çalışmalar yapmış ve bunun sayesinde 2015 yılında Nobel Kimya Ödülüne layık görülmüşlerdir. Aziz Sancar’ın yaptığı çalışmalar arasında bulunan kansere karşı sirkadiyen saati buluşu sayesinde birçok ödülü almaya hak kazanmıştır. 2001 yılında Kuzey Carolina seçkin kimyager ödülünü almış, 2006 yılında da Türkiye Bilimler Akademi’sine seçilmiştir. 415 makale 33 kitap yayınlamıştır. Geliştirip ismini koyduğu “excinuclease/excision nuclease” enzim terimleri Oxford Moleküler biyoloji ve biyokimya sözlüğüne yazılmıştır. Hala Amerika’da bilimsel çalışmalarına devam etmekte ve üniversitede akademisyenlik yapmaktadır. Ve Türkiye’ye gidip gelmeye devam ederek ülkesi adına önemli çalışmalar yürütmekte ve eğitim faaliyetleri sürdürmektedir.
Aziz Sancar ve eşi Gwen Sancar.
Fotoğraf: i4.hurimg.com/i/hurriyet/75/750×422/56191dad0f254452448fb090.jpg
Kısaca belirtmek gerekirse aldığı ödül ve başarılar
- ABD Ulusal Bilim Vakfı (National Science Foundation) Genç Araştırmacı Ödülü (1984)
- Amerikan Fotobiyoloji Derneği (American Society for Photobiology) Ödülü (1990)
- ABD Ulusal Sağlık Enstitüsü (National Institutes of Health) Ödülü (1995)
- TÜBİTAK Bilim Ödülü (1997)
- ABD Fen ve Sosyal Bilimler Akademisi (American Academy of Arts and Sciences) Ödülü (2004)
- ABD Ulusal Bilimler Akademisi üyesi (2005)
- TÜBA (Türkiye Bilimler Akademisi) üyesi (2006)
- Vehbi Koç Ödülü (2007)
- Nobel Kimya Ödülü (2015)
Aziz Sancar’ın hoşuma giden çocuklara yönelik olan bir sözünü sizlerle paylaşmak istiyorum;
“En büyük hayalim ilerde çocukla0rımızın kitaplardan benim bulduklarımı okuyup, bunu bir Türk yaptı bende yapabilirim demesi”
Kaynaklar
www.biyografi.info/kisi/aziz-sancar
www.mardin.gov.tr/aziz-sancar
Yazar: 9/A Sınıfı – Ceren Sarı