Yukarıdaki fotoğraf: www.wired.com/story/richard-stallman-and-the-fall-of-the-clueless-nerd
Fotoğraf: www.britannica.com/biography/Richard-Stallman
İnternet ortamındaki kısaltma ismi RMS olan Stallman, dünyanın en ünlü bilgisayar korsanlarından birisi, GNU İşletim sisteminin ve Özgür Yazılım Vakfının kurucusu ve başkanıdır.
Stallman, 16 Mart 1953’te New York’ta Yahudi kökenli bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Ailesiyle sorunlu bir ilişkisi vardı ve düzgün bir evi olduğunu düşünmüyordu. Küçük yaşta bilgisayarlara ilgi duydu; Stallman gençken bir yaz kampında IBM 7094 için kılavuzlar okudu. Gerçek bilgisayarlarla ilk deneyimi lise yıllarında IBM New York Bilim Merkezinde oldu. Lise son sınıfın ardından 1970 yazında Fotran da bir sayısal analiz yazması için işe alındı ve görevi birkaç haftada tamamladı. Yazın geri kalanını APL de metin editörü olarak geçirdi.
Liseyi bitirdikten sonra Harward üniversitesine başladı. 1971’de Harvard’daki ilk yılının sonuna doğru MIT Yapay Zekâ Laboratuvarında programcı oldu ve genellikle kullandığı baş harfleri RMS ile tanındığı hacker topluluğunun müdavimi oldu. Stallman, okul yıllarında eş zamanlı olarak MIT’ de “kadrolu beyaz hacker” olarak Emacs projesinde görev yapmıştır. Bu projede görevliyken her kurulan korumalı şifre sistemini kırıp öğrencilere açık hale getirmesiyle hacker camiasında ün kazanmıştır.
1970’lerin sonunda ve 1980’lerin başlarında, Stallman’ın geliştirdiği hacker kültürü parçalanmaya başladı. Çoğu üretici, yazılımının rakiplerinin bilgisayarlarında kullanılmasını önlemek için kaynak kodunu kullanmayı bıraktı ve kopyalamayı ve yeniden dağıtımı sınırlamak veya yasaklamak için telif hakkı ve kısıtlayıcı yazılım lisansları kullanmaya başladı. Bu tür tescilli yazılımlar daha önce de vardı ve norm haline geleceği belli oldu. Yazılımın yasal özelliklerindeki bu değişiklik, 1976 tarihli ABD Telif Hakkı Yasası tarafından tetiklenen bir sonuçtu. 1979 yılında Brian Redd, yazılıma lisanssız erişime engellemek için Scribe biçimlendirme diline ve kelime işlemine sistemine saatli bombalar yerleştirdiğinde, Stallman bunu “İnsanlığa karşı bir suç” ilan etti. 2008’deki bir röportajda yazılım için ücret alınmasının suç değil, insanların özgürlüğünün engellenmesinin suç olduğunu düşündüğünü söylemiştir.
linuxreviews.org/Richard_Stallman_has_resigned_from_his_position_as_president_of_the_Free_Software_Foundation
Stallman, tamamen özgür yazılımdan Unix benzeri bir bilgisayar işletim sistemi yazmak için Eylül 1983’te GNU projesini başlattı. Bununla birlikte özgür yazılım hareketi de başlamıştır. GNU projesinin baş mimarı ve organizatörü olmuştur.
Stallman, özgür yazılımı kullanma, değiştirme ve dağıtma hakkını korumak için telif yasası ilkelerini kullanan “copyleft” kavramına öncülük etti. Bu terimleri açıklayan özgür yazılım lisanslarının, en önemlisi de en yaygın kullanılan yazılım lisansı olan GNU Genel Kamu Lisansının ana yazarıdır.
Stallman 1999’da açık kaynaklı bir ansiklopedinin oluşturulmasını isteyen bir makale olan Özgür Evrensel Ansiklopedi ve Öğrenme Kaynağını yayınladı. Başka bir açık kaynak projesi olan GNUpedia projesini kurar kurmaz, Wikipedia’nın selefi olan Nupedia ortaya çıktı ve GNU Özgür Belgeleme Lisansını kabul etti, böylece GNUpedia Projesi üzerindeki çalışma Nupedia ile birleştirildi.
Stallman, zamanının çoğunu özgür yazılımı savunmakla ve yazılım patentlerine, dijital haklar yönetimine ve diğer yasal haklara karşı kampanya yürütmekle geçiriyor.
Hacker köklerine sadık kalan Stallman, hükümetleri tamamen özgür yazılıma geçmeye ikna etmekte sınırlı bir başarıya sahip olsa da dünya çapında özgür yazılımı teşvik etmeye devam etti. Amerikalı yönetmen JTS Moore ‘un 2001 tarihli Revolution OS belgeselinde röportaj yapılan ve profili çıkarılan başlıca insanlardan biridir.
Kaynaklar
britannica.com/biography/Richard-Stallman
www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/r/Richard_Stallman.htm
Yazılar: 9/B Sınıfı – Melek Eraslan