Yukarıdaki fotoğraf: www.kulturportali.gov.tr/portal/gobeklitepe
Göbeklitepe, dünyanın bilinen en eski ve büyük tapınağıdır. Hayvan çizimi bulunan büyük ve ağır taşlardır. Bu taşların çapları 30 metreyi bulan yaklaşık 20 oval yapının ortasında 2 tane “T” biçiminde, boyları yaklaşık 5 metreyi bulan kireçtaşından yapılardır. 1994 yılından sonra Göbeklitepe’nin 12000 yıl öncesinde (Neolitik Çağ) bir kült merkezi olduğu anlaşılmış. Konar göçer insan toplulukları zamanında inşa edilen ilk tapınak olmuştur Göbeklitepe. Ve hala nasıl tasarlandıkları bilinmiyor.
Fotoğraf: www.kulturportali.gov.tr/portal/gobeklitepe
2018 UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi
2005 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 1. Derece Arkeoloji Sit Alanı ilan edildi. 2011 yılının nisan ayında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne girdi ve 2018 UNESCO Dünya Miras Listesi’ne girdi. 2019 yılı da “Göbeklitepe Yılı” olarak ilan edildi.
Fotoğraf: www.kulturportali.gov.tr/portal/gobeklitepe
Nasıl Keşfedildi?
Göbeklitepe’nin, bulunduğu arazinin eski sahibi Mahmut Yıldız, “Biz burada tarım yapıyorduk. Burada tarım yapılırken, kutsal bir yer olduğu biliniyordu. 1986’da tarlada çift sürürken iki tane eser bulduk. Müze müdürü, bu eserlerin ‘kireç taşı’ olduğunu söyleyip kabul etmedi. 1986 yılında 4- 5 yıl bu eserler müzenin bahçesinde âtıl bir vaziyette kaldı. Biz de bulduğumuz 50 kilo ağırlığındaki 2 taşı, yeniden getirmeyip müze bahçesinde bıraktık. 1992 yılında buranın keşfini sağlayan merhum Alman arkeolog müzede taşı görünce bölgeye geldi ve kazı çalışmaları başlayarak burası ortaya çıkarıldı. Belki o gün eserleri müzede bırakmayıp geri getirseydik, Göbeklitepe bulunamayacaktı” dedi. Ama bazı kaynaklarda da Profesör Klaus Schmidt tarafından bulunduğu gösteriliyor.1963 yılında da İstanbul ve Chicago üniversiteleri iş birliği ile bölgede yapılan “Güneydoğu Anadolu Araştırma Projesi” adı altında incelendi. Kazı çalışmaları 1995 yılında başladı. Araştırmalar günümüzde hala devam ediyor.
Kaynaklar
www.flypgs.com/gezi-rehberi/gobeklitepe
www.kulturportali.gov.tr/portal/gobeklitepe
Yazar: 9 Fen Sınıfı – Mina Vural